Podgórzyn to urokliwa miejscowość położona nad brzegiem potoku u podnóży Karkonoszy. Najwyższe wzniesienia tego obszaru to Smogornia (1489 m n.p.m.), Mały Szyszak (1435 m n.p.m.) oraz Tępy Szczyt (1387 m n.p.m.), dlatego występująca tu roślinność ma charakter typowo alpejski. Wioska była własnością rodziny Schaffgotschów z Cieplic, która m.in. rozbudowała główną atrakcję miasteczka – kompleks Stawów Podgórzyńskich.
Historia Podgórzyna
Osada powstała w XIV wieku, ale nazwa Podgórzyn przyjęła się dopiero w 1946 roku. W okresie średniowiecza cystersi z Cieplic utworzyli tu stawy hodowlane. Ostatecznie było ich blisko 70 i stanowiły największy tego typu kompleks w Sudetach. Do czasów współczesnych przetrwało ok. 20 z nich i każdy jest dziś własnością prywatną. W Stawach Podgórzyńskich można złowić karpie, karpie trawiaste, karpie srebrzyste, karasie oraz pstrągi. Połów umila podziwianie występujących tu licznie rzadkich okazów ptaków – czapli siwej, czajki, perkoza dwuczubego, krogulca, myszołowa, rybołowa, kani rudej, jastrzębia, a nawet sokoła wędrownego.
W XVII wieku na terenie Podgórzyna produkowano dzwony i lufy armatnie. W 1820 roku zbudowano tu Kościół św. Trójcy, w którym dodziś zachowała się chrzcielnica i dzwon odlany w tutejszej fabryce. Na terenie Podgórzyna znajdowały się także: tartak, papiernia, browar, huta szkła oraz szlifiernia kamieni szlachetnych i kryształów.
W 1911 roku, po grobli między stawami poprowadzono linię tramwajową: Cieplice – Podgórzyn. Pamiątką tego połączenia jest obecnie dostępny dla turystów zabytkowy tramwaj. Dawna linia tramwajowa pozwalała turystom dotrzeć do podnóży gór, skąd tylko krótki spacer dzielił ich od takich atrakcji, jak Zamek Chojnik, czy Zamek Księcia Henryka. Funkcjonowała do 1964 roku, kiedy to zastąpiono ją linią autobusową nr 4.
Co warto zobaczyć odwiedzając Podgórzyn?
Okolice Podgórzyna można zwiedzać zarówno podczas wędrówek pieszych, jak i wycieczek rowerowych. Szczególnie polecana trasa dla piechurów przebiega przez Podgórzyn Górny (Podgórzyn pod Skałą), Dolinę Czerwienia, Dom Wczasowy „Maria”, Dom Wczasowy „Zielona Gospoda”, Markus, Przełęcz Zachełmską, Wiśniowy Sad i Skalną Bramę. Rowerzyści z pewnością docenią uroki trasy: Podgórzyn Górny – Przesieka – Droga pod Reglami – Żelazny Most pod Zamkiem Chojnik – Zachełmie – Podzamcze – Cieplice Zdrój – Staniszów – Głębock – Czerwony Dworek – Mysłakowice – Ścięgny – Karpacz – Sosnówka Górna – Sosnówka Dolna.
Z Podgórzyna Dolnego prowadzą szlaki górskie do Czarnej Przełęczy w Karkonoszach oraz do Zamku Chojnik. Z kolei z Podgórzyna Górnego można przejść górskim szlakiem na Przełęcz Karkonoską przez Przesiekę. Po drodze warto zatrzymać się przy 10-metrowym Wodospadzie Podgórnej, który znajduje się 547 m n.p.m. wokół 15-metrowego urwiska. Ponadto, na stoku Grabowca (784 m n.p.m.), w lesie nad Sosnówką Górną, stoi Kaplica św. Anny, którą zbudowano w 1718 roku. Ze zbocza góry tryska czczone przez pogan – Dobre Źródło.
W 1771 roku w Podgórzynie na Skwerze Seniora postawiono Pomnik Muflona. Ma on upamiętniać fakt zamieszkiwania tego gatunku zwierząt na terenie dzisiejszego Podgórzyna. Podobizna muflona znajduje się także w herbie gminy Podgórzyn.
Tuż obok pomnika znajduje się niemal całkowicie zapomniana już atrakcja przyrodnicza – Skalna Szczelina. To 30-metrowy przesmyk między dwiema kilkumetrowymi skałami, którym śmiało można przechodzić, by na końcu za pomocą drabinki wejść na sam szczyt. Dawniej zlokalizowany był tam punkt widokowy, o czym świadczą pozostałości barierek.
Co jeszcze czeka na turystów w Podgórzynie?
Odwiedzając Podgórzyn warto choć na chwilę zajrzeć do tutejszego Żywego Skansenu Piekarnictwa. Można tu skosztować chleba wyrabianego zgodnie z kilkusetletnią, pilnie strzeżoną procedurą, bazującą wyłącznie na naturalnych, lokalnych składnikach. Do wypieku chleba tradycyjną metoda używa się starych piecy drewnianych, stąd tak niezwykły smak i aromat tutejszego pieczywa. Skansen otwarty jest tylko dwa dni w tygodniu – w środę i w niedzielę. W Podgórzynie znajduje się także bocianie gniazdo, które dzięki wyposażeniu w kamery, umożliwia monitorowanie ptaków przemierzających wszystkie zakątki globu.
Każdego roku w Podgórzynie organizowane są tu wyścigi rowerowe różnej rangi, m.in. Puchar Wójta Gminy Podgórzyn, Czasówka Sudecka, wyścig „Bałtyk-Karkonosze Tour”. Ciekawym wydarzeniem są także Górskie Mistrzostwa Polski Tandemów i Służb Mundurowych oraz Amatorów w Kolarstwie Szosowym.