Miłków to niewielka, malowniczo położona miejscowość w Karkonoszach nad rzeką Łomnicą, na północ od Karpacza. Jej zabudowa rozciąga się kilka kilometrów w górę wzdłuż potoku Miłkowa. Dawniej Miłków był znanym ośrodkiem wyspecjalizowanym w zielarstwie. Przez lata udało się tu zachować naturalny, wiejski urok, przyciągający turystów, którzy szukają odpoczynku i spokoju. Z okolicznych łąk i wzniesień rozciąga się bajeczny widok na panoramę Karkonoszy i Śnieżkę.
Historia Miłkowa
Miłków założono prawdopodobnie już w XIII wieku przez osadników z Turyngii i Frankonii. Od tego czasu przechodziła naprzemienne okresy rozwoju i upadku. W czasach średniowiecznych w Miłkowie dominowało pasterstwo. Później zaczęto w okolicy wytapiać surówkę żelaza z rud pochodzących z okolicznych kopalni. Pierwsze huty napędzane były siłą tutejszych potoków. Niestety, w czasie wojen husyckich miasteczko legło w gruzach. Nie oszczędzono nawet tutejszego kościoła, a odbudowę nieustająco przerywały kolejne wojny religijne.
Gdy nadeszła era maszyn, w Miłkowie prężnie funkcjonowała bielarnia lnu, będąca częścią fabryki przędzalniczej w Mysłakowicach. Jednocześnie, już od XVII wieku w Miłkowie kwitło zielarstwo, które dało początek tutejszemu przemysłowi farmaceutycznemu. Specyfiki z Miłkowa były znane w całej Europie. Niestety, medycy i aptekarze z Prus, nie mogąc znieść tak prężnie działającej konkurencji, na przełomie XVIII i XIX wieku zabronili handlu miłkowskimi specyfikami, a profesja zielarska została niemal całkowicie wygaszona.
To właśnie w XIX wieku Miłków przekształcił się w ośrodek turystyczny. Miejscowi zielarze zaczęli pracować jako przewodnicy górscy oprowadzający bogatych arystokratów po zakamarkach Karkonoszy. Popularność wycieczek z Miłkowa na Śnieżkę rosła. W miasteczku działało kilkanaście sklepików, w tym domy towarowe i dom mody oraz piekarnie, masarnie i delikatesy. Niestety, rozwój tutejszej turystyki został kolejny raz brutalnie przerwany, tym razem przez wielką powódź w 1897 roku, która praktycznie zrównała miasteczko z ziemią. Sytuacja poprawiła się w 1895 roku, kiedy to wraz z budową połączenia kolejowego Miłkowa z ówczesnymi Prusami, rozpoczęła się rewolucja przemysłowa. Powstały nowe młyny zbożowe, młyny papiernicze, browar, a nawet fabryka cygar. Pierwsza miłkowska papiernia była jednocześnie pierwszą tego typu fabyką po śląskiej stronie Karkonoszy.
Co warto zobaczyć odwiedzając Miłków?
Na terenie Miłkowa zachowało się wiele zabytków. Krajobraz Miłkowa kreślą dwie kościelne wieże, które choć reprezentują różny historycznie czas, doskonale się uzupełniają. Smukła wieża dawnego kościoła ewangelickiego to pozostałość z czasów dawnych nabożeństw. Dziś z podziurawionego blaszanego poszycia dachu, dyskretnie wyłaniają się gałęzie drzew. Druga wieża to część gotyckiego Kościoła św. Jadwigi. Wieże wyznaczają także obszar centrum miasteczka, wypełnionego niskimi domkami, których historia często sięga XVIII wieku.
Tuż przy ruinach kościoła ewangelickiego, w bardzo dobrym stanie zachował się budynek dawnej pastorówki a także szkoły ewangelickiej, z którą sąsiadował lokalny browar. Nieopodal dumnie prezentuje się Pałac Miłkowski otoczony starym parkiem i stawami. Dziś znajduje się w nim ośrodek leczenia uzależnień. W XVIII wieku właścicielką pałacu była hrabina von Lodron, która słynęła z zamiłowania do zielarstwa i magii. Jej celem było odkrycie specyfiku zapewniającego wieczną młodość, w czym rywalizowała ze znanym Giacomo Casanovą. Legendy mówią, że hrabinie udało się w końcu stworzyć ów specyfik, jednak okazał się on tak silny, że odmłodzona hrabina zaczęła podróżować w czasie i po dziś dzień, trzy razy w roku, w czasie jesiennych pełni, odwiedza współczesne mury pałacu w Miłkowie oraz okolice tutejszego stawu.
W Miłkowie można zobaczyć także:
- „Słup Hańby” – kamienny pręgierz z murowaną szubienicą
- „Leśny Bank Genów” – ogród dendrologiczny, w którym zgromadzono ponad 700 gatunków roślin,
- „Chatę na głowie”, w której można zobaczyć świat w perpektywie odwróconej o 171 stopni,
- futurystyczną komorę normobaryczną, w której przeprowadza się terapię tlenową i ciśnieniową.
Co jeszcze czeka na turystów w Miłkowie?
Rozsiany na pogórzu Miłków zapewnia turystom przede wszystkim rozległe przestrzenie i niesamowite widoki. Miłków wije się przez ok. 4 km wzdłuż potoku, aż do podnóży Czoła i Strzelca. Otoczony zalesionymi, a miejscami skalisymi i stromymi zboczami Czartowca i Grabowca, zachwyca naturalnymi, nietkniętymi współczesną cywilizacją kryjówkami.
Widać stąd m.in. Smogornię – szczyt wyżłobiony przez urwiste kotły stawów, a także Śnieżkę i Czarny Grzbiet oraz wzniesienia Rudaw Janowskich i ich najwyższy szczyt – Skalnik.
Tajemnicza okolica Miłkowa jest tłem wielu mrocznych miejscowych legend. Podobno w tutejszych lasach szukali schronienia zarówno prześladowani protestanci, jak i uciekinierzy wojenni. Podążając niebieskim szlakiem można stąd dojść na bezimienną przełęcz z pochyłą polaną porośniętą lasem. Skrywają się tu ruiny dawnego chroniska Bergfrieden Baude. W górnej części Miłkowa znajdziemy także pozostałości dawnej skoczni narciarskiej.