Wesele to radosne wydarzenie, wypełnione po brzegi szalonym celebrowaniem i wesołym biesiadowaniem. Na przyjęciu weselnym nie może zabraknąć rytmicznej muzyki, która ruszy gości z miejsc, zachęci do wyśmienitej zabawy na parkiecie. Większość Par Młodych decyduje się na wynajęcie profesjonalnego zespołu muzycznego. Jedną ze spraw, z którą przyjdzie się zmierzyć przyszłym nowożeńcom podczas dopełniania wszelkich formalności związanych z muzyką na wesele, jest ZAiKS. Co to takiego? Czy opłata za ZAiKS na wesele jest obowiązkowa? Jeśli tak, to kto powinien ją ponieść? 

Czym jest ZAiKS? 

Organizacja wesela to wyjątkowy czas. Przyszli nowożeńcy mają przed sobą mnóstwo decyzji do podjęcia – jaka sala weselna będzie najlepsza, jaki styl wesela wybrać, jak usadzić gości na weselu, na jaką muzykę się zdecydować. Prowadząc dyskusję o muzycznej stronie przyjęcia, nie można zapomnieć o ZAiKS-ie. Co to jest? 

ZAiKS, czyli Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych, to jedna z czterech funkcjonujących w Polsce organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Powstała w 1918 roku po to, aby chronić interesy twórcze artystów. Według ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych korzystanie z utworu danego autora (odtwarzanie i wykonywanie) wymaga jego zgody oraz stosownej zapłaty. W związku z tym, że załatwianie licencji u każdego wykonawcy osobno jest praktycznie nie do wykonania, możemy zrobić to za pośrednictwem ZAiKS-u. Organizacja wystawi nam jedną, zbiorczą licencję. 

ZAiKS na wesele – ile kosztuje i kto ponosi koszty? 

Opłatę za ZAiKS na wesele można obliczyć za pomocą formularza znajdującego się na stronie organizacji. Informacje, jakie trzeba tam podać, to: szacunkowa liczba osób, rodzaj muzyki, wynagrodzenie wykonawcy, rodzaj lokalu, miejscowość. Najważniejsze jest jednak wynagrodzenie wykonawcy. To właśnie od niego zależy, jaką opłatę poniesiemy. ZAiKS wynosi bowiem 10% wynagrodzenia zespołu (np. przy 5000 zł będzie to 500 zł opłaty). 

Opłatę za ZAiKS ponoszą organizatorzy przyjęcia weselnego – czyli Para Młoda. Kwestię licencji najlepiej omówić z właścicielem lub managerem sali, na której odbędzie się wesele, już na etapie wstępnych ustaleń dotyczących wydarzenia – jeszcze przed podpisaniem umowy. Niektóre obiekty mają wykupioną licencję, której koszty wliczone są w opłatę za lokal. Dzięki temu nie trzeba dopełniać żadnych dodatkowych formalności związanych z pozwoleniem na odtwarzanie i wykonywanie muzyki. Dwór Korona Karkonoszy nie rozlicza się z ZAiKS-em. Kwestia ta leży po stronie wynajętego zespołu. Dlatego warto sprawę skonsultować również z tym podwykonawcą.

W wielu przypadkach to właśnie zespół dba o to, aby wykupić licencję w imieniu przyszłych nowożeńców. Warto jednak pamiętać, że opłata zostanie doliczona do rachunku wystawionego przez zespół. 

Jeśli jednak ani sala, ani zespół nie zajmują się formalnościami związanymi z ZAiKS-em, powinni zrobić to organizatorzy wesela. Na szczęście można dopełnić tego przez internet. Wystarczy wejść na stronę organizacji, założyć konto, obliczyć stawkę, złożyć wniosek i dokonać opłaty. Informację dotyczącą tego, kto jest zobowiązany do uiszczenia opłaty za ZAiKS na wesele, należy koniecznie zawrzeć w umowie na organizację eventu. 

Jakie są konsekwencje niezapłacenia ZAiKS-u na wesele? 

Sala weselna, restauracja czy inny obiekt, w którym organizowane są przyjęcia weselne, to miejsca, które czerpią korzyści majątkowe z muzyki. Zarobkowe udostępnianie pomieszczeń w celu organizacji wesel, na których wykonywane lub odtwarzane są utwory objęte ochroną prawa, wkracza w obszar autorskich praw majątkowych. Opłata ZAiKS jest zatem nieodłącznym elementem organizacji takich wydarzeń. W umowie z ZAiKS-em znajdziemy zapis o tym, że organizacja zastrzega sobie możliwość do przeprowadzenia kontroli. Odtwarzanie lub wykonywanie muzyki objętej prawem bez wykupienia licencji uznaje się za kradzież. Za wykorzystanie własności intelektualnej bez zgody autora grożą wysokie kary – obowiązek uiszczenia podwójnie lub nawet potrójnie naliczonej opłaty. 

Ważne dokumenty – o czym pamiętać? 

Organizacja ślubu i wesela to duże przedsięwzięcie, które wymaga sporo zaangażowania i mnóstwo czasu. Lista rzeczy do zrobienia przed tym wyjątkowym wydarzeniem jest długa! Dokumenty przed ślubem to jedno.  Niemniej bez wątpienia nie powinno zabraknąć na niej przygotowania i podpisania stosownych umów ze wszystkimi podwykonawcami. 

Umowa to pisemne potwierdzenie dokonania rezerwacji danego obiektu, zespołu czy innego usługodawcy w określonym terminie. Dokument powinien szczegółowo opisywać warunki oraz koszt najmu. Nie może zabraknąć w nim postanowień dotyczących obowiązków każdej ze stron, klauzuli dotyczącej zachowania poufności wszelkich danych o evencie i warunkach umowy, kwestii opłaty ZAiKS na wesele, a także informacji na temat ewentualnego odwołania czy zmiany terminu imprezy. 

Umowa chroni przed niespodziewanymi kosztami dodatkowymi i zabezpiecza interesy obu stron. W przypadku zmiany warunków umowy zawsze należy dopisać stosowny aneks. 

Wykorzystanie utworów bez licencji jest złamaniem prawa. Każda Para Młoda powinna zainteresować się kwestią ZAiKS-u na wesele już na początkowym etapie organizacji wydarzenia. Czy warto ryzykować i nie płacić ZAiKS-u? Są pary, które próbując zaoszczędzić, celowo pomijają opłatę za licencję. Jednak zdecydowanie nie warto tego robić. Lepiej mieć spokojną głową, niż mierzyć się z przykrymi konsekwencjami, które może przynieść działanie niezgodnie z prawem.